Βλαστοκύστη

Η βλαστοκύστη είναι μια σφαίρα κυττάρων που σχηματίζεται νωρίς στην κύηση, περίπου πέντε έως έξι ημέρες μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπέρμα. Εμφυτεύεται στο τοίχωμα της μήτρας και τελικά γίνεται το έμβρυο.

Τι είναι;

Eίναι ένα σύμπλεγμα διαιρούμενων κυττάρων που δημιουργείται από ένα γονιμοποιημένο ωάριο. Είναι το πρώιμο στάδιο ενός εμβρύου. Η βλαστοκύστη είναι ένα από τα πολλά στάδια που οδηγούν σε μια εγκυμοσύνη.

Σχηματίζεται περίπου πέντε έως έξι ημέρες αφότου ένα σπέρμα γονιμοποιήσει ένα ωάριο. Τα στρώματα των κυττάρων της διαιρούνται και διαχωρίζονται. Τελικά γίνονται οι δομές που προστατεύουν και τρέφουν το αναπτυσσόμενο έμβρυο.

Το στάδιο της βλαστοκύστης ενός γονιμοποιημένου ωαρίου είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF). Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι η διαδικασία δημιουργίας ενός εμβρύου εκτός του σώματος του γονέα που γεννά για να βοηθήσει στην εγκυμοσύνη.

Ποια είναι τα στάδια της γονιμοποίησης και της εμβρυϊκής ανάπτυξης;

Για να κατανοήσουμε το ρόλο της, βοηθά να γνωρίζουμε πώς συμβαίνει η ωορρηξία, η σύλληψη και η κύηση.

Περίπου 14 ημέρες μετά την έναρξη της περιόδου, οι ωοθήκες της γυναίκας απελευθερώνουν ένα ωάριο. Το ωάριο πηγαίνει σε μία από τις σάλπιγγές, όπου περιμένει τη γονιμοποίηση από ένα σπερματοζωάριο.

Εάν δεν συμβεί γονιμοποίηση, το ωάριο μετακινείται στη μήτρα τους, όπου εξέρχεται από το σώμα τους κατά την επόμενη έμμηνο ρύση. Αν όμως συμβεί, το γονιμοποιημένο ωάριο γίνεται ζυγωτό, ένα μόνο κύτταρο με γονίδια και από τους δύο γονείς.

Το ζυγωτό ταξιδεύει μέσω της σάλπιγγας προς τη μήτρα περίπου τρεις έως πέντε ημέρες μετά τη γονιμοποίηση. Το κύτταρο του ζυγωτού διαιρείται συνεχώς, σχηματίζοντας τελικά μια κοίλη μπάλα κυττάρων που ονομάζεται βλαστοκύστη.

Η βλαστοκύστη παραμένει στη μήτρα για αρκετές ημέρες προτού εμφυτευτεί στην εσωτερική επένδυση του τοιχώματος της μήτρας (ενδομήτριο). Συνεχίζει να παράγει νέα κύτταρα, τα οποία διαχωρίζονται σε στρώματα. Περίπου 10 έως 12 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση, η βλαστοκύστη εξελίσσεται σε έμβρυο.

Ποιος είναι ο σκοπός της;

Το στάδιο της βλαστοκύστης αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό μέρος της εμβρυϊκής ανάπτυξης. Εάν δεν εμφυτευτεί στο ενδομήτριο της γυναίκας, δεν θα προκύψει εγκυμοσύνη.

Για να συμβεί η εμφύτευση, οι ορμόνες πυροδοτούν μια διαδικασία που ονομάζεται εκκόλαψη. Η βλαστοκύστη αποβάλλει τη διαφανή εξωτερική της μεμβράνη. Η εκκόλαψη πραγματοποιείται μία έως τρεις ημέρες μετά την είσοδο της βλαστοκύστης στη μήτρα.

Στη συνέχεια, τα κύτταρα στην εξωτερική στιβάδα της βλαστοκύστης προσκολλώνται στην εξωτερική στιβάδα του ενδομητρίου. Απελευθερώνουν μια κολλώδη πρωτεΐνη που ονομάζεται L-σελεκτίνη, η οποία συνδέεται με ουσίες στο ενδομήτριό. Αυτά τα εξωτερικά κύτταρα γίνονται τελικά το έμβρυο.

Τα κύτταρα στην εσωτερική στιβάδα της βλαστοκύστης εμφυτεύονται βαθύτερα στο ενδομήτριό. Αυτά τα κύτταρα γίνονται ο πλακούντας, ο οποίος μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Ορισμένα από τα κύτταρα του πλακούντα σχηματίζουν επίσης τον αμνιακό σάκο. Ο αμνιακός σάκος περιέχει ένα διαυγές, προστατευτικό υγρό που περιβάλλει το έμβρυο καθώς αναπτύσσεται.

Πού γίνεται η εμφύτευση της;

Η εμφύτευση συμβαίνει συνήθως προς την κορυφή της μήτρας. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μια βλαστοκύστη δεν φτάνει ποτέ στη μήτρα. Αντ’ αυτού, εμφυτεύεται έξω από τη μήτρα (συνήθως σε μια σάλπιγγα), δημιουργώντας μια έκτοπη κύηση.

Ποια είναι τα σημάδια εμφύτευσης της;

Περίπου το ένα τρίτο των γυναικών εμφανίζουν κάποια ελαφριά αιμορραγία ή κηλίδες κατά την εμφύτευση. Η κηλίδωση μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι κύησης. Το αίμα τείνει να είναι ανοιχτό ροζ ή σκούρο καφέ και διαρκεί μόνο λίγες ώρες έως λίγες ημέρες, οπότε δεν θα είναι παρόμοιο με την περίοδό σας.

Άλλα σημάδια μπορεί να περιλαμβάνουν:

Ευαισθησία στο στήθος.
Πονοκέφαλο.
Πόνο στην πλάτη.
Ήπιες κράμπες, οι οποίες συνήθως δεν είναι τόσο επώδυνες όσο οι κράμπες της περιόδου (δυσμηνόρροια).
Μεταβολές της διάθεσης.
Ναυτία.

Γιατί είναι τόσο σημαντική για την εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF);

Κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης, ο γιατρός αξιολογεί και βαθμολογεί τις βλαστοκύστες σε εργαστήριο για να καθορίσει ποια έμβρυα είναι πιθανότερο να οδηγήσουν σε εγκυμοσύνη. Πέντε ημέρες μετά τη γονιμοποίηση, οι βλαστοκύστες είναι ιδανικές για να μεταφερθούν στη μήτρα κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Ο γυναικολόγος – μαιευτήρας μπορεί να τις βαθμολογήσει με βάση την ωριμότητα, το σχήμα, τον αριθμό των κυττάρων και την πυκνότητά τους.

Πώς είναι δομημένη;

Eίναι μια κοίλη σφαίρα κυττάρων. Τα κύτταρα σχηματίζουν δύο στρώματα. Το εσωτερικό στρώμα έχει πάχος περίπου τρία έως τέσσερα κύτταρα και το εξωτερικό στρώμα έχει πάχος περίπου ένα κύτταρο.

Τα κύτταρα διαιρούνται γρήγορα. Μια ώριμη βλαστοκύστη μπορεί να περιέχει 200 έως 300 κύτταρα.

Μπορούν να οδηγήσουν σε αποβολή;

Οι βλαστοκύστες περιέχουν χρωμοσώματα. Εάν υπάρχουν χρωμοσωμικές ανωμαλίες, όπως ένα επιπλέον χρωμόσωμα ή ένα χρωμόσωμα που έχει διπλασιαστεί ή διαγραφεί, η βλαστοκύστη συνήθως δεν εμφυτεύεται στο ενδομήτριο. Η αποτυχημένη εμφύτευση μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη αποβολή περίπου στις πέντε εβδομάδες, που συχνά αποκαλείται “χημική εγκυμοσύνη”. Εάν δεν έχετε χάσει την περίοδό σας ή δεν έχετε κάνει τεστ κύησης, μπορεί να μην γνωρίζετε καν ότι είχατε χημική εγκυμοσύνη.

Πόσο συχνά αποτυγχάνουν να εμφυτευτούν;

Η αποτυχία εμφύτευσης είναι ένας από τους συνηθέστερους λόγους για ανεπιτυχείς θεραπείες εξωσωματικής γονιμοποίησης. Είναι επίσης η αιτία περίπου του 75% των πρώιμων αποβολών.

Περίπου οι μισές από τις πρόωρες αποβολές είναι αποτέλεσμα χρωμοσωμικών ανωμαλιών στα έμβρυα.

Ποια είναι τα συμπτώματα μιας αποτυχημένης εμφύτευσης;

Μπορεί να μην γνωρίζετε αν μια βλαστοκύστη αποτυγχάνει να εμφυτευτεί. Πολλές γυναίκες δεν έχουν κανένα σύμπτωμα. Ορισμένες εμφανίζουν ελαφριά κηλίδωση ή αιμορραγία. Δεδομένου ότι αυτά τα συμπτώματα είναι παρόμοια με εκείνα της επιτυχημένης εμφύτευσης, είναι σημαντικό να μιλήσετε με τον γιατρό, ώστε να μπορέσει να σας εξετάσει για εγκυμοσύνη.

Μπορούν να διαγνωστούν χρωμοσωμικές ανωμαλίες στο στάδιο της βλαστοκύστης;

Κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης, ο γυναικολόγος θα κάνει προεμφυτευτικό γενετικό έλεγχο (PGT). Λαμβάνει κύτταρα από ένα έμβρυο στο στάδιο της βλαστοκύστης για να ελέγξει για χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Πραγματοποιεί εξετάσεις σε εργαστήριο για να προσδιορίσει ποια έμβρυα είναι υγιή και έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες εμφύτευσης μόλις μεταφερθούν στη μήτρα.

Εάν μείνετε έγκυος με φυσικό τρόπο, ο προγεννητικός έλεγχος για χρωμοσωμικές ανωμαλίες πραγματοποιείται μετά το στάδιο της βλαστοκύστης. Οι πρώτες εξετάσεις πραγματοποιούνται συνήθως εννέα έως 10 εβδομάδες μετά την κύηση.